Program
międzynarodowej konferencji naukowej pt.
Rola
i udział emigracji polskiej
w
odzyskaniu niepodległości w 1918 roku
organizowanej przez
ŚWIATOWĄ RADĘ BADAŃ
NAD POLONIĄ
INSTYTUT
NAUK HISTORYCZNYCH
UNIWERSYTETU
KARDYNAŁA STEFANA WYSZYŃSKIEGO
KOALICJĘ
AMERYKAŃSKIEJ POLONII
Pod honorowym patronatem
Marszałka Senatu Rzeczypospolitej Polskiej
Stanisława Karczewskiego
13 – 14 listopada 2018
Aula Schumana – budynek Auditorium
Maximum UKSW,
ul. Wóycickiego 1/3 bl. 21
Wtorek, 13 listopada 2018
godz. 9.00–10.00 – Msza św. koncelebrowana sprawowana w kaplicy kampusu UKSW przy ul. K.
Wóycickiego w intencji Ojczyzny oraz Polaków mieszkających poza granicami Kraju
godz. 10.00–12.00 – Inauguracja
konferencji:
–
odśpiewanie polskiego hymnu narodowego
–
mgr Walter Gołębiewski, prezes ŚRBnP – powitanie
gości i uczestników konferencji
–
wystąpienia gospodarza konferencji: Jego Magnificencji ks. prof. dr hab.
Stanisława Dziekońskiego – rektora UKSW
–
wręczenie Orderu Krzyża Polonii nadanego przez Kapitułę Orderu Światowej Rady
Badań nad Polonią prof. Edwardowi Szczepanikowi, dr Marii Szonert-Biniendzie,
prof. Wiesławowi Biniendzie, Marianowi Kałuskiemu, Walterowi Wiesławowi
Gołębiewskiemu za wkład w rozwój nauki i kultury polskiej za granicą, za propagowanie
i obronę dobrego imienia Polaków i Polski, głoszenie prawdy historycznej i
obronę katolickich tradycji Narodu Polskiego oraz wiedzy o polskich osiągnięciach
w rozwoju nauki, kultury i techniki
–
wystąpienie Marszałka Senatu RP, Stanisława Karczewskiego
–
wystąpienie Wiceprezesa Rady Ministrów, prof. Piotra Glińskiego
–
wystąpienie Minister Marii Anny Anders, Pełnomocnika Prezesa Rady Ministrów do
Spraw Dialogu Międzynarodowego
–
wystąpienie Jego Ekscelencji Biskupa Wiesława Lechowicza, Przewodniczącego
Komisji Konferencji Episkopatu Polski ds. Polonii i Polaków za Granicą
–
referat inauguracyjny Hasło
emigrantów: Wolna Polska! – Marian
Kałuski (Światowa Rada Badań nad
Polonią, Australia)
godz. 12.00–12.40 – przerwa na obiad.
godz. 12.40–15.20 panel I: Bohaterowie Niepodległości (moderator – prof. dr hab. Wiesław Jan Wysocki):
1.
godz. 12.40–13.00 Działacze
Ligi Narodowej i ich wkład w odzyskanie przez Polskę niepodległości (1893-1921)
– prof. dr hab. Jan Żaryn (Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w
Warszawie, RP)
2.
godz. 13.00–13.20 Ignacy Jan Paderewski i jego starania o
odzyskanie niepodległości – dr Joanna Pyłat (Światowa Rada Badań nad Polonią, Polskie Towarzystwo
Naukowe na Obczyźnie, UK)
3.
godz. 13.20–13.40 Działalność Heleny Paderewskiej na rzecz niepodległości
państwa polskiego – prof. PWSZ dr hab. Anna Pachowicz
(Zakład Administracji Publicznej, Państwowa
Wyższa Szkoła Zawodowa w Tarnowie, RP)
4.
godz. 13.40–14.00 Współpraca historyka Polonii
amerykańskiej Mieczysława Haimana z Ignacym J. Paderewskim
– dr Teresa Kaczorowska
5.
godz. 14.00–14.20
Polscy artyści emigracyjni w drodze do niepodległości – prof. Kazimierz Braun
(Uniwersytet w Buffalo, USA)
6.
godz. 14.20–14.40 Edmund Dalbor
– ksiądz społecznik i pierwszy prymas odrodzonej Polski – mgr lic. kan. Maciej Zaborski
7.
godz. 14.40–15.00 Myśli ojczyźniane
salezjanina ks. Augusta Hlonda- późniejszego kardynała i Prymasa Polski – ks. prof. dr hab. Bernard Kołodziej
(Światowa Rada Badań nad Polonią, Uniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniu, RP)
8.
godz. 15.0–15.20 Rola duchowieństwa polskiego w Rosji na przełomie
XIX i XX w. jako element postawy niepodległościowej Polaków w Rosji – ks. dr Błażej Michalewski
(parafia rzymskokatolicka pw. św. Andrzeja Boboli w Lubini
Małej, RP)
9.
godz. 15.20–15.40 „Ostrzenie
szponów sokolich” – płk
(gen. bryg.) Witold Ścibor-Rylski (1871–1926) – naczelnik Związku Sokołów
Polskich w Ameryce, organizator i pierwszy dowódca 6 pułku piechoty Legionów
Polskich, dowódca jednostek piechoty Wojska Polskiego – mgr Wojciech Miklaszewski (Instytut Historii i Stosunków
Międzynarodowych, Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy, RP)
10. godz. 15.40–16.00 Wkład
Teofila Antoniego Starzyńskiego – prezesa
Związku Sokolstwa Polskiego w Ameryce
w walkę o niepodległość Polski –
prof.
dr hab. Janusz Szczepański (Akademia Humanistyczna im. Aleksandra
Gieysztora w Pułtusku, RP)
godz.
16.00–16.40: dyskusja i przerwa na kawę
godz. 16.40–19.20 panel II: Niepodległość Ojczyzny w
zabiegach Polaków i Polonii w wybranych krajach europejskich (moderator –
ks. prof. dr hab. Bernard Kołodziej)
11.
godz. 16.40–17.00 Armia
generała Hallera w świetle zespołu akt generała Hallera – mgr Mariusz Ryś (Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach, RP)
12. godz. 17.00–17.20
Polacy w Belgii wobec kwestii odrodzenia niepodległego państwa polskiego – dr Violetta Gul-Rechlewicz
(Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach, RP)
13. godz. 17.20–17.40 Rozwój organizacji polonijnych w Zagłębiu Ruhry i
ich rola w utrwalaniu świadomości narodowej Polaków – dr Zbigniew Tomasz Klimaszewski (Światowa Rada
Badań nad Polonią, RP)
14. godz. 17.40–18.00 Niepodległościowa działalność polskich
organizacji i emigrantów na terenie Skandynawii podczas pierwszej wojny
światowej –
prof. dr hab. Bolesław Hajduk
(Instytut Historii i Stosunków Międzynarodowych Uniwersytet Szczeciński, RP)
15.
godz. 18.00–18.20 Inicjatywy Zygmunta Mineyki i
społeczności polskiej w Grecji podejmowane na rzecz odrodzenia państwa
polskiego w latach 1914–1918 – prof.
dr hab. Jacek Knopek (Wydział Politologii i Studiów Międzynarodowych UMK w
Toruniu, RP)
16.
godz. 18.20–18.40 Abp Andrzej
Szeptycki wobec powstania państwa polskiego (1917–1923) dr Jacek
Żurek
17.
godz. 18.40–19.00 Harcerstwo na Polesiu jako instrument krzewienia
polskości. Historia i współczesność – mgr Anna Paniszewa
(Światowa Rada Badań nad Polonią, Republika Białorusi)
godz. 19.00–19.20
– dyskusja i zakończenie pierwszego dnia obrad.
Środa, 14 listopada 2018
godz. 9.00–11.00 panel III: Niepodległość
Polski w staraniach i opiniach Polonii Ameryki Północnej (moderator – ks.
prof. UKSW dr hab. Waldemar Gliński)
1. godz. 9.00–9.20 Rola i
udział emigracji amerykańskiej w odzyskaniu niepodległości Polski w 1918 roku – mgr Walter Wiesław Gołębiewski
(Światowa Rada Badań nad Polonią, USA)
2. godz.
9.20–9.40 Wychodźstwo polskie
w Stanach Zjednoczonych, a sprawa odzyskania niepodległości przez Polskę w roku
1918 – inż. Edward Stanisław Cyran (Światowa Rada Badań nad Polonią,
USA)
3. godz. 9.40–10.00 Wkład Polek z Kanady i Stanów Zjednoczonych –
członkiń Polskiego Białego Krzyża w odzyskanie przez Polskę niepodległości –
mgr Aneta Hoffmann
(UKSW, Światowa Rada Badań nad Polonią, RP)
4. godz. 10.00–10.20 Formy aktywności Związku Narodowego Polskiego u
progu niepodległości Polski w świetle „Dziennika Związkowego" – ks. dr hab. Józef Szymański (Akademia Pomorska w Słupsku, Światowa
Rada Badań nad Polonią, RP)
5. godz. 10.20–10.40 Oblicze
ideowe czasopisma „Zgoda” w przededniu odzyskania przez Polskę niepodległości – dr Daniel Kiper (Ośrodek
Archiwów, Bibliotek i Muzeów Kościelnych KUL, RP)
6. godz.
10.40–11.00 Perspektywa współczesnych Amerykanów na historię
Polski okresu 1918–1920 – dr Maria
Szonert Binienda (Libra Institute, Inc., Światowa
Rada Badań nad Polonią, USA)
godz. 11.00–12.00
– dyskusja i przerwa na
kawę.
godz. 12.00–13.00 – panel IV: Polskie wychodźstwo w Azji i Australii
na rzecz Niepodległości (moderator – mgr Walter Wiesław
Gołębiewski)
7.
godz. 12.00–12.20 Oddział
Polskiej Oddzielnej Brygady na Kaukazie w Baku – mgr Wileta
Sattarov (Instytut Nauk Historycznych UKSW, RP)
8.
godz. 12.20–12.40
„Mała
Polska”, czyli Polacy w Harbinie w okresie rodzenia się wolnej Polski – dr Jolanta Załęczny (Muzeum
Niepodległości w Warszawie, Wydział Historyczny Akademii Humanistycznej w
Pułtusku, Światowa Rada Badań nad Polonią)
9. godz. 12.40–13.00 Polacy w Australii – ich udział w odzyskaniu
niepodległości Polski w 1918 roku – dr Jacek
Cholewski (Światowa Rada Badań nad Polonią,
Australia)
godz. 13.00–13.40 –
dyskusja
godz. 13.40–14.20 – panel V: „…wolność jest nam dana, ale i zadana…” – rola Rządu Polskiego na
wychodźstwie w podtrzymywaniu dążeń niepodległościowych (moderator – mgr
Walter Wiesław Gołębiewski)
10. godz. 13.40–14.00 Rola prezydentów RP na uchodźstwie prof. dr hab.
Wiesław Jan Wysocki (UKSW, Światowa Rada Badań nad Polonią, RP)
11. godz. 14.00–14.20 Problem odzyskania niepodległości w wypowiedziach
alternatywnego Prezydenta RP Juliusza Nowina Sokolnickiego – dr Norbert Wójtowicz (Oddziałowe
Biuro Badań Historycznych Instytut Pamięci Narodowej – Komisja Ścigania Zbrodni
przeciwko Narodowi Polskiemu, Oddział we Wrocławiu, Światowa Rada Badań nad
Polonią, RP)
godz. 14.20 – dyskusja i
zakończenie obrad konferencji
godz. 15.00 – uroczysty obiad dla członków Światowej Rady Badań nad
Polonią oraz Walne Zebranie Światowej Rady.